ĐỊNH DANH CHIM YẾN
Vấn đề phân loại và đặt tên cho loài chim
yến nhỏ làm tổ ăn được này vẫn chưa được các nhà khoa học trên thế
giới nhất trí, có nhóm định danh là Collocalia và có nhóm định là
giống Aerodramus.
|
Chim yến hàng |
Tại hội nghị tháng 11/1996 về bảo
vệ chim yến ở Surabaya Indonesia, CITES đã đề nghị là không bắt buộc
dùng tên giống Collocalia hay Aerodramus, dùng tên giống nào cũng được.
Các nhà Điểu học Việt Nam sử
dung tên giống là Collocalia gọi là loài chim yến nhỏ quý giá này.
Ở Việt Nam, loài chim yến nhỏ
cho tổ trắng này vẫn chưa có tên gọi nên Nguyễn Quang Phách (1990) đề
nghị đặt tên là chim yến hàng vì cho rằng đây là loài chim yến cho
tổ yến có giá trị hàng hóa.
Các nhà Điêu học xác định chim yến thuộc
họ yến Apodidae là họ chim có bề ngoài rất giống với các loài én
nhạn có họ Hirundinidae nhưng hoàn toàn không có quan hệ họ hàng gần
với những loài chim én nhạn này.
Sự tương tự giữa chim yến và én
nhạn là do tiến hóa hội tụ, phản ảnh kiểu sinh sống tương tự dựa
trên việc bắt các côn trùng làm thức ăn trong khi đang bay.
Các loài chim yến tạo
thành một phần của bộ yến
Apodiformes cùng với các họ như họ chim ruồi và họ chim yến mào.
Tên gọi khoa học của họ này
là nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ đại arovs, apous nghĩa là “không có
chân” do chim yến có chân rất ngắn và không bao giờ đậu dược trên mặt
đất mà chỉ bám vào các bề mặt thẳng đứng.
Chim yến là loài chim bay trên không
nhiều nhất, trong đó có một số loài chim yến ngủ và giao phối khi
bay.
Các loài chim yến lớn như chim yến
đuôi nhọn họng trắng (Hirundapus caudacutus) là một trong những loài bay
nhanh nhất trong giới động vật.
Một nhóm chim yến hang (Collocalini) đã
phát triển hệ thống định vị bằng tiếng vang dội để dò đường bay
trong các hang động tối tăm nơi chim đậu để ngủ. Một loài, Aerodramus
papuensis gần đây được phát hiện là có sử dụng kiểu định vị này
vào thời gian ban đêm ở bên ngoài hang nơi nó đậu ngủ.
Các loài chim yến phân bố rộng khắp
thế giới trong khu vực nhiệt đới và ôn đới, nhưng các loài chim yến
vùng ôn đới giống như các loià én nhạn là những loài chim di trú và
mùa Đông chúng bay về vùng nhiệt đới.
Nhiều loài chim yến có hình dáng
đặc trưng, đuôi ngắn và chẻ cạn, các cánh dài cụp về phía sau giống
như trăng lưỡi liềm hay boomerang. Kiểu bay đặc trưng bằng hành động
“vụt” đặc biệt rất khác với kiểu bay của én nhạn.
Kích thước các loài chim yến dao động
từ nhỏ như yến lùn ( collocalia troglodytes), chỉ cân nặng 5,4 g/con và
dài 9 cm tới yến đuôi nhọn tía (Hirundapus celebensis), cân nặng 184 g
và dài 25 cm.
Tổ của nhiều loài chim
yến được kết dính trên các bề mặt dốc đứng bằng nước bọt.
Bài viết liên quan:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét