KHẢO SÁT CHIM YẾN TẠI SEKONG VÀ CHAMPASACK ĐẤT NƯỚC LÀO

Sekong (cũng viết là Xekong, tiếng Việt: Sê Kông, tiếng Lào: ເຊກອງ) là một tỉnh của Lào, tọa lạc tại đông nam của Lào, giáp với các tỉnh Quảng Nam và Thừa Thiên - Huế của Việt Nam ở phía Đông, tỉnh Chapasack ở phía tây, tỉnh Attapeu ở phía nam. Phần lớn tỉnh nằm trên bình nguyên Baloven. Sông lớn nhất ở tỉnh là sông Sekong và một chi lưu của nó là sông Senamnoi (còn viết là Senamnoy). Mặc dù Se Kong được nhắc được nhắc đến như một trong những tỉnh nghèo nhất của đất nước Lào nhưng nơi đây có vị trí địa lý và môi trường vô cùng thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp.

Champasack (hoặc Champasak, Champassak, tiếng Lào: ຈໍາປາສັກ, tiếng Việt: Chăm Pa Sắc) là một tỉnh tây nam của Lào, giáp biên giới Thái Lan và Campuchia.Đây là một trong ba lãnh địa kế tục Vương quốc Lan Xang. Dân số: 500.994 (ước tính năm 2001). Sông Mê Kông chảy qua tỉnh này. Tỉnh lỵ là Pakxe, nhưng tỉnh này lại lấy tên của huyện Champasak - cố đô của Vương quốc Champasak.Champasak là một tỉnh có tài nguyên phong phú và đa dạng, là một trong những vựa lúa lớn nhất của Lào. Champasak còn là một địa chỉ du lịch hấp dẫn với nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng như: khu đền Wat Phou – di sản văn hóa thế giới, thác Khone Phapheng – thác nước lớn nhất Đông Nam Á, các đền đài cổ mang đậm màu sắc kiến trúc Angkor…

Thành phố Paksé là thủ phủ của tỉnh Champasak. Trên bản đồ, Paksé trông như một doi đất nhô ra, được ôm ấp bởi hai dòng sông, Sedon ở phía Bắc và Mê Công phía Nam. Paksé có nghĩa là “thành phố cửa sông”. Địa thế của Paksé thật đặc biệt. Từ Paksé qua cầu Hữu nghị do Nhật Bản xây dựng bắc qua sông Mê Công, đi thêm khoảng hơn 40km là đến Cửa khẩu Vang Tao tiếp giáp với tỉnh Ubon của Thái Lan. Vùng đất này được bồi đắp từ sông Sekong (một phụ lưu của sông Me kong hùng vĩ), có thể nói đây là nơi có điều kiện môi trường tự nhiên khá lý tưởng cho việc nuôi chim yến. Tuy nhiên để có được kết quả một cách khách quan chứ không phải chỉ dựa vào đánh giá chủ quan thì cần có một cuộc khảo sát thực tế. Chính vì thế mà đội ngũ kỹ thuật Nuôi yến Tầm Cao Việt đã có chuyến đi khảo sát thực tế ở đây.

Ngày thứ nhất,

- 8 giờ sáng ngày 9-11-2016, đoàn xuất phát đi thử chim tại nhiều điểm khắp khu vực tỉnh Se Kong, Lào.

• Điểm thứ nhất: Mỏ đá. Kết quả của khảo sát chim yến về được 3 con.

Khảo sát khu vực khai thác đá Tha Teng - Tỉnh Sekong

• Điểm thứ 2: Chu La. Chim yến về khoảng 10 con. Trong đó theo đánh giá ban đầu có lẫn lộn cả chim yến cỏ

Khảo sát trên quốc lộ tỉnh Sê Kong

• Điểm thứ 3: Trại dê. Kết quả không có yến về

Thử chim yến ở Trại dê

• Điểm thứ 4: Khoảng 11 giờ trưa cùng ngày, đoàn kỹ thuật chúng tôi đến Thà Tèen  và tiến hành thử chim tại đây. Kết quả có khoảng 50 chim yến cỏ trong đó khoảng 10 yến hàng (yến sào)

Thử yến ngay trụ sở Cty ở Xekong

• Điểm thứ 5: “Hồ chủ tịch” tên tự đặt ( là khu du lịch đang trong giai đoạn hoàn thiện). Chỉ có 2 con chim yến bay về.

Tiếp gọi thử yến ở khu du lịch Sekong

• Điểm thứ 6: Đoàn kỹ thuật tiến hành thử chim yến tại Cầu Se Kong. Kết quả có 2 con.
• Điểm thứ 7: sân golf SeKong không có con nào

Gọi yến ở sân Gofl Sê Kong

• Điểm thứ 8: Mở máy gọi yến tại khách sạn Se Kong. Kết quả có 6 con lúc 18h.

Thử yến ở khách sạn Xe Kong

Kết thúc ngày đầu tiên tại Se Kong với 8 địa điểm thử cho rất nhiều hi vọng. Cả đoàn về nghỉ ngơi chuẩn bị cho ngày thử chim thứ 2 trên đất bạn Lào.



Ngày thứ hai,
Sáng ngày 10-11-2016, chúng tôi tiếp tục khảo sát quanh khu trung tâm của Se Kong.
• Điểm thứ nhất: Gần khách sạn Vang Xang, Se Kong, Lào.  Mở máy thử yến lúc 8h15, sau 10 phút thì phát hiện 2 chim yến bay về.
Đánh giá:  Khu vực quanh trung tâm Se Kong có thể làm được 1 căn nhà yến để đón đầu và dẫn dụ lượng chim hiện chưa có nơi cư ngụ (chim sống bụi đời). Hai điểm có thể xây nhà yến là khu du lịch (hổ chủ tịch) đang trong quá trình hoàn thành hoặc xưởng gỗ. Bảo đảm 6 tháng sẽ có yến về sinh sống và làm tổ ( từ 5 tổ trở lên).
• Điểm thứ 2: Trưa 10-11-2016 Đoàn kỹ thuật chúng tôi tiến về Pakse, tỉnh Chapasack. Champasack (hay Champasak- Chăm Pa Sắc) là một tỉnh tây nam của Lào, giáp biên giới Thái Lan và Campuchia, có sông Me Kong chảy qua. Trên đường đi, khi còn cách Pakse 30km thì đoàn kỹ thuật chúng tôi mở máy gọi chim yến nhưng kết quả không có con nào bay về khu vực thử.
• Điểm thứ 3: Núi Phou Kao (Núi Voi) ở Pakse thử yến lúc 14:00 về được 6 con.

Thử yến ở núi Phou Kao-Núi Voi

• Điểm thứ 4: Lúc 16:00 về nhà anh Don  trong Thành phố Pakse, chúng tôi tiếp tục bật máy thử yến. Kết quả về trên 20 con ( nhiều nhất trong 2 ngày qua cho hành trình khảo sát chim yến trên đất Lào).

Thử gọi yến ở nhà anh Don Thành phố Pakxe tỉnh Champasack
Thử lấn thứ 2 vào sáng sớm chim yến về hàng trăm con

Ngày thứ ba,

Sáng ngày 11-11-2016, đoàn kỹ thuật Tầm Cao Việt tiếp tục hành trình “gọi yến”. Sau kết quả khảo sát 2 ngày đầu tiên, cả đoàn dậy khá sớm mở máy khảo sát thử yến vào lúc 6:45 cũng tại nhà anh Don trung tâm Tp Pakse. Kết quả cho thấy vượt ngoài sức tưởng tượng của cả đoàn. Chỉ sau vài phút chim yến về quanh khu vực thử chim đến hàng trăm con.

Ngay lần thử yến này, chúng tôi có thể đưa ra nhận định chắc chắn rằng: “Thành phố Pakse hoàn toàn phù hợp phát triển nghề nuôi chim yến”.

Sau kết quả thử chim lúc 6:45, cả đoàn rất vui mừng và tràn đầy hi vọng vào việc phát triển nghề yến tại Lào, cụ thể là thành phố Pakse, tỉnh Champasack. Sau đó, 9h sáng, cả đoàn được anh Don dẫn đi ăn sáng và xem thêm nhiều vị trí địa lý của Lào. Tình cờ trên đường đi, đoàn kỹ thuật chúng tôi phát hiện 1 căn nhà bỏ hoang 6 tầng. Theo kinh nghiệm làm yến lâu năm, chúng tôi phán đoán sẽ có chim yến ở đây. Vì vậy cả đoàn dừng xe lại và tiến hành kiểm tra. Đúng như phỏng đoán, quanh nhà hoang xuất hiện vài chim yến bay. Khi tiến sâu hơn vào nhà hoang, chúng tôi nhận thấy có nhiều dấu phân chim bám vào tường nhà ở tầng trệt đồng thời nghe tiếng bầy đàn rất rộn ràng phát ra từ bên trong kho. Khi phát hiện tiếng động, chim bay ra từ trong kho ngày một nhiều.

Chúng tôi gặp người trông giữ ngôi nhà hoang và xin phép được vào sâu hơn để quan sát. Càng vào sâu thì càng có nhiều chim yến ở, có cả vết tổ bị thu khá nhiều, chỉ còn tổ non mới quẹt. Chỉ tính tầng trệt đã có cả hàng ngàn con về sinh sống và làm tổ, mấy tầng trên do bị rào chắn khiến chúng tôi không thể tiếp cận quan sát.

Khi quay ra ngoài trao đổi với người trông giữ ngôi nhà hoang, chúng tôi được người này cho hay: hàng năm, người nhà của chủ nhà đều đến lấy tổ  vô tội vạ (không để ý đến mùa sinh sản, mùa làm tổ của chim) để về ngâm rượu.

Căn nhà hoang chim yến về ở tự nhiên hàng ngàn con ở tấng trệt Tp Pakxe

Ngôi nhà hoang 6 tầng có nhiều chim yến về sinh sống tại Pakse.

Khoảng 10 giờ, anh Don dẫn đoàn chúng tôi đi xem 1 căn nhà do người Việt Nam qua thuê trong tình trạng đóng cửa bỏ không. Qua quan sát, đây đúng là nhà được thuê để dẫn dụ nuôi chim yến. Có thể nói đây là căn nhà yến đầu tiên ở Pakse và hứa hẹn sẽ rất thành công.

Nhà yến đầu tiên ở Pakxe do người Việt Nam thuê để nuôi yến

Hình ảnh căn nhà đầu tiên nuôi yến ở TP Pakse tỉnh Champasack – Lào

Link khảo sát yến ở Pakse: https:Video khảo sát nuôi yến tại Pakse nước Lào

Link Video ở kho gỗ công ty: Click vào để xem Video khảo sát ở kho gỗ Sekong

Sau khảo sát ở Se Kong và Champasack, đoàn kỹ thuật chúng tôi dự kiến đi Saravane (hay Saravan, Salavan, tiếng Việt: Sa La Vẳn) là khu vực nuôi yến giáp Thái Lan để tiếp tục hành trình khảo sát yến nhưng vì một số lý do bất khả kháng nên hành trình không được diễn ra theo dự định.

Kết thúc chuyến đi, chúng tôi nhận thấy nhiều điểm tương đồng giữa tỉnh Champasack và một số tỉnh phát triển nghề nuôi yến của Việt Nam trong 10 năm qua kể từ 2006-2016 như sau:

1. Thành phố yến Phan Rang ( nước Chăm Pa xưa) thuộc tỉnh Ninh Thuận có hàng trăm nhà yến với lượng đàn lên đến hàng trăm ngàn con chim yến. Nhắc thêm sự kiện “nghi vấn” dịch bệnh H5N1 vào năm 2012 tấn công nhà yến được mệnh danh lớn nhất thế giới là vào khoảng 100 ngàn con. Chính quyền công bố dịch và cho “tiêu hủy có tính toán” vào ban ngày lúc chim yến đi ăn, thiệt hại khoảng 10 ngàn chim yến. Thông tin phỏng đoán nhà này mỗi tháng thu khoảng 100 kg/tháng trở lên.

2. Giáp với Phan Rang là tỉnh Khánh Hòa với hàng trăm hang động chim yến sinh sống qua hàng trăm năm. Trên khu vực đất liền, người dân cũng phát triển mô hình dẫn dụ chim yến về nuôi trong nhà khá rầm rộ.

3. Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang cũng được mệnh danh là thành phố yến. Trên bầu trời cả ngày chim yến trao lượn rất nhiều bởi những khách sạn chuyển qua nuôi yến và nhiều người xây nhà chuyên dụng để dẫn dụ chim yến về làm tổ.

4. Cà Mau với cảng Sông Đốc sau đợt bão số 7 kỷ lục vào năm 2007 chim yến bầy đàn kéo về tìm nơi trú ngụ nên nhiều khách sạn, nhà ở cũng chuyển qua nuôi yến. Giả thiết có thể lượng chim di cư do gió bão, cháy rừng, núi lửa,…từ Malaysia từ Indonesia nên chim yến dạt về Cà Mau.

Tham khảo thêm link Video nhà yến Cà Mau:
Click vào xem Video bên trong nhà yến Cà Mau

5. Gò Công tiền Giang cũng trong tình trạng tương tự như Sông Đốc, Cà Mau.

6. Còn với các tỉnh Tây Nguyên thì Đắk Lắk là nơi có lượng nhà yến và lượng chim yến phát triển nhiều nhất, cụ thể tại Thành Phố Buôn Mê Thuột. Hiện nay chim yến cũng phát triển ra các huyện như Buôn Hồ, Krong Bút,… Ở Gia Lai, yến phát triển nhiều nhất ở Ajunpa (Phú Bổn), hay ở Chư Sê có một nhà yến phát triển rất tốt sau 1 năm, thành phố Pleiku cũng đã có vài nhà yến tuy nhiên lượng chim ít hơn. Kon Tum thì có 1 nhà ở Đắk Hà và vài căn ở TP. Kon Tum.

Có thể nói tỉnh Champasack của Lào có điều kiện về địa hình về khí hậu khá gần với các tỉnh Tây Nguyên của Việt Nam. Cần lưu ý thêm ở Lào nóng hơn Tây Nguyên nhiều. Vì vậy khi xây dựng phần thô, cần quan tâm cách nhiệt thật tốt cho nhà yến.

Theo đánh giá chủ quan của chúng tôi, Champasack sẽ là nơi lý tưởng để chim yến phát triển, thậm chí tốt hơn cả các tỉnh Tây Nguyên của Việt Nam.

Ngoài ra, cần xem xét lại về khuyến cáo của các nhà nghiên cứu về chim yến: “Không nên xây nhà nuôi yến ở những vùng có độ cao từ 500-700m so với mặt nước biển”, Thực tế đã chứng minh chim yến phát triển rất tốt ở các tỉnh thành có độ cao tương đối lớn như các tỉnh Tây Nguyên: Đắk Lắk, Gia Lai, Bảo Lộc (Lâm Đồng). Ở những vùng tưởng chừng như không thích hợp để nuôi yến này có những căn nhà yến cải tạo từ tầng 2 nhà ở khoảng 100m2 chuyển sang nuôi yến, sau 1 năm lượng chim yến về hàng ngàn con và mỗi tháng từ thu được từ 1kg trở lên. Tiêu biểu là 1 căn ở Chư Sê, Gia Lai và 1 căn ở Buôn Mê Thuột- Đăk Lăk. Hai căn này đều là 1 trệt 1 lầu, tầng trệt con người ở, kết hợp tầng lầu để nuôi yến. Sau đây là hình ảnh 2 căn nhà yến này do Tầm Cao Việt chuyển giao kỹ thuật:

Xem thêm link Video 2 nhà yến này phía dưới:

CLICK ĐỂ XEM VIDEO – nhà yến Chư Sê

Click để xem VIDEO – bên trong nhà yến Chư Sê

Click vào xem Viedeo – bên ngoài nhà yến Buôn Mê Thuột

7. Ngoài ra cũng xin nói thêm về nghề nuôi yến xứ lạnh ở Việt Nam. Khi qua bên kia đèo Hải Vân, khí hậu Việt Nam có mùa đông giá rét rất khó để phát triển nghề nuôi yến. Thế nhưng nghề yến ở các tỉnh phía bắc đèo Hải Vân vẫn phát triển dù không bằng miền Nam, cụ thể như: Huế, Đông Hà- Quảng Trị, Đồng Hới-Quảng Bình, Thanh Hóa, kể cả Hải Phòng. Đó là những nơi mà đội ngũ kỹ thuật Tầm Cao Việt đã trực tiếp đi qua và chuyển giao kỹ thuật Công nghệ nuôi yến. Tuy nhiên đợt rét sâu kỷ lục cuối 2015 vừa qua đàn yến Miền Bắc chết trên 90% vì đói vì khát do lạnh.

Một điều lạ thay, hiện nay sau gần 10 tháng, chim yến Miền Bắc phục hồi rất nhanh và có tín hiệu bầy đàn yến lại di cư về. Đây vẫn là một điều bí ẩn khó có lý giải nào thuyết phục đối với những người làm nghề yến. Tuy nhiên, để phát triển lâu dài và bền vững đặc biệt là qua những mùa đông giá rét thì nghề yến Miền Bắc cần tích cực tìm ra phương pháp phòng tránh lạnh cho chim yến đồng thời phải thực sự cân nhắc kĩ lưỡng khi đầu tư xây nhà nuôi chim yến ở vùng miền này. Cần nghiên cứu thật chuyên sâu rồi hãy quyết định nuôi.

Nhà yến xứ lạnh chim chết còn treo trên tổ

Chim yến miền Bắc Việt Nam chim chết khắp nhà vào mùa lạnh

Chim yến Miền Bắc chết trong nhà được gom lại

Tham khảo thêm link Video nhà yến Hải Phòng: Click để xem Video nhà yến xứ lạnh Hải Phòng
Click để xem nhà yến xứ lạnh miền Bắc Việt Nam

8. Chim yến và con người có sự tương quan rất chặt chẽ, những nơi xã hội con người phát triển với chợ với những tòa nhà nhiều tầng thì hầu như chim yến có xu hướng tìm về và sinh sôi. Sau đó bầy đàn phát triển lớn thì chim yến dạt ra các khu vực lân cận tựa như vết dầu loang. Có thể năm nay khảo sát thử gọi chim không có thì 1-2 năm sau gọi lại thì chim yến về hàng trăm con.

Tham khảo thêm link bài viết chim yến và con người:

Tinh tương đồng giữa yến với con người và yếu tố nhân văn nghề nuôi yến- Click để xem bài viết

Nên đầu tư mua đất ở khu vực ven Thành phố Pakxe đầu tư nhà yến

Những bất động sản treo này mua để chuyển qua nuôi yến cũng là một ý hay

Bài viết liên quan:

Xem thêm